Wenecja, włoska perełka północy, była moim pierwszym, zagranicznym celem w 2019 roku. Wszechobecne kanały, wijące się zakolami wśród barokowych i gotyckich kamienic zachęcały do spacerów i odkrywania uroków tego miasta położonego na wodzie. Co warto wiedzieć o Wenecji, jak do niej dojechać i jak poruszać się po mieście?

Ostatni raz we Włoszech byłam cztery lata temu. W styczniu 2015 roku, w drodze powrotnej z Walencji, udało mi się zrobić 24-godzinny przystanek w Bolonii. Zachwycona miastem z czerwonej cegły, nie miałam od tamtej pory okazji wrócić do Włoch. W tym roku, na przestrzeni miesiąca będę we Włoszech dwukrotnie – na początku marca w Wenecji, a na początku kwietnie wracam na trzy dni do Rzymu.

Kilka słów o Wenecji

Historia Wenecji prawdopodobnie sięga V/VI wieku, kiedy to najazdy barbarzyńskie zmusiły miejscową ludność do ucieczki z wybrzeża Zatoki Weneckiej i osiedlenia się na wyspach. W taki sposób narodziło się miasto, rządzone przez trybunów morskich, a następnie przez dożów. Wenecja przez jakiś czas pozostawała pod panowaniem Bizancjum, ale z upływem lat stała się niezależną republiką morską, podobnie jak Piza, Genua czy Amalfi.

W IX wieku miasto umocniło się jako jeden z największych portów handlowych Morza Śródziemnego, będę w środku pomiędzy rynkami Zachodu i Wschodu. Wenecja podporządkowała sobie Dalmację, Aleksandrię, wyspy greckie na Morzu Egejskim, w tym Kretę. Z biegiem czasu także zdobyła władzę nad Padwą, Weroną, Bergamo, Rawenną, Vicenzą oraz Piacenzą. Zapewniła sobie monopol także w handlu z Azją Mniejszą. Pod koniec XIII wieku, Wenecjanin i podróżnik Marco Polo, zapewnił Wenecji kontakty z Chinami.

W XV wieku republika nieco osłabła, kiedy Turcy zaczęli najeżdżać część posiadłości Wenecjan. Dodatkowo, fakt odkrycia Ameryki zmniejszył nieco znaczenie szlaków śródziemnomorskich, kosztem atlantyckich. Pod koniec XVIII wieku, w 1797 roku w wyniku traktatu w Campo Formio, Wenecja przypadła Austrii, a w 1805 roku, po wojnie francusko-austriackiej stała się częścią napoleońskiego Królestwa Włoch. Dopiero w 1866 roku Wenecja stała się częścią Królestwa Włoch.

Wenecja – jak dojechać?

Moja podróż do Wenecji odbyła się tanimi liniami lotniczymi Ryanair. Wylot z Berlina (Schönefeld) był w sobotę (2 marca) o godzinie 11:00, lot trwał niecałe dwie godziny i o 12:35 wylądowałam w Wenecji (Treviso). Warto pamiętać, że w Wenecji są dwa lotniska – Treviso oraz Marco Polo.

Jeśli planujesz pobyt w Wenecji, to bezpośrednie loty z Polski do Wenecji Treviso oferuje Ryanair z Krakowa oraz Warszawy (Modlina). Na lotnisko Marco Polo w Wenecji można dostać się np. z Warszawy (lotnisko im. F. Chopina) polskimi liniami lotniczymi LOT.

Lotnisko Treviso-Sant’Angelo oddalone jest od Wenecji o ok. 20 km i 3 km od miasta Treviso, które bardzo często pomijane jest przez turystów. Mam wrażenie, że sytuacja ma się dokładnie tak samo, jak w przypadku Bergamo i Mediolanu. Lotnisko tanich linii lotniczych jest w Bergamo i większość podróżujących osób bezpośrednio z lotniska jedzie do Mediolanu, omijając urokliwe i bardzo malowniczo położone Bergamo. A jest to błąd! Treviso jest bardzo urokliwe i ma swój klimat – zresztą jak większość miasteczek położonych w północnych Włoszech.

Aby dostać się z lotniska Treviso-Sant’Angelo do Wenecji, mamy dwie możliwości do wyboru – tańszą i droższą. Opcja tańsza zakłada podróż z przesiadką. Aby z niej skorzystać należy na lotnisku, w punkcie informacji kupić bilet za 1,30 euro i po wyjściu z terminala kierować się na prawo. Znajdziecie tam przystanek autobusowy linii numer 6, który kursuje z lotniska do Treviso Centralne (czyli głównego dworca kolejowego w Treviso). Podróż trwa około 10-15 minut. Następnie podróż trzeba kontynuować pociągiem. Bilet z Treviso Centralne do Wenecji Mestre kosztuje 3,55 euro. Bilet można kupić w kasie, automacie biletowym lub na stronie internetowej. Pociąg jedzie około 20 minut. Łączny koszt przejazdu w jedną stronę to 4,85 euro.

Opcja droższa zakłada skorzystanie z shuttle busa przewoźnika ATVO. Bilet w jedną stronę z lotniska do Wenecji przez Mestre kosztuje 12 euro, w gdybyśmy od razu chcieli kupić w dwie strony to zapłacimy 22 euro.

Lotnisko Marco Polo położone jest 12 km na północ od Wenecji. Ciekawą formą dostania się z lotniska do Wenecji (lub w drugą stronę) są taksówki wodne lub tramwaje wodne. Alilaguna – tak nazywa się przewoźnik, dzięki któremu drogą morską możemy dostać się z lotniska do Wenecji, na wyspę Murano czy Lido. Ceny zaczynają się od 6,50 euro. Większość turystów wybiera jednak standardową drogę lądową, korzystając z transportu autobusowego. Linią nr 5 dojedziemy z Marco Polo do Wenecji, a linią nr 15 do Mestre. Dostępne są także shuttle busy, ale koszt przejazdu będzie wyższy niż lokalny autobusem sieci ACTV.

Jak poruszać się po Wenecji?

Z racji tego, że mieszkałam w Mestre to do Wenecji dojeżdżałam pociągiem. Trenitalia to bardzo dobrze rozwinięta sieć kolejowa w całych Włoszech. Pociągi z Mestre do Wenecji Santa Lucia kurują bardzo często. Bilet w jedną stronę kosztuje 1,35 euro. Bilety można kupić zarówno w kasach biletowych na dworcach, w automatach oraz przez stronę internetową. Warto zwrócić uwagę na biletomaty, ponieważ nie każdy przyjmuje gotówkę – niektóre są tylko na płatność kartą, oznaczone w prawym górnym rogu.

Alternatywą dla pociągu jest dojechanie z lądowej części Wenecji (Mestre) do samej Wenecji autobusem. Przystanek autobusowy znajduje się tuż obok dworca kolejowego Santa Lucia. Jednak zdecydowana większość decyduje się na podróż pociągiem.

Jeśli chodzi o poruszanie się po samej Wenecji czy innych miastach, które miałam okazję odwiedzić podczas tego pobytu we Włoszech, to poruszałam się wyłącznie na pieszo. Podsumowując cztery dni, okazało się, że łącznie zrobiłam ok. 70 km (!) Czy to dużo? Zmęczenie w nogach mówiło samo za siebie.

Wenecja to miasto położone na wodzie, dlatego poruszać się po niej można także drogą morską. Popularne są tutaj tramwaje wodne lub gondole. Chociaż te drugie mogą okazać się bardzo drogie – 30 minut rejsu gondolą, na której zmieści się maksymalnie 6 osób to koszt 80 euro. Tramwaje wodne, zwane vaporetto, kursują opływając wyspę dookoła. Jest kilkanaście linii, z których można skorzystać. Istnieje także możliwość dostania się na pobliskie wyspy właśnie dzięki tramwajom wodnym – dopłyniemy nimi np. na wyspę Lido, Burano czy Murano. Przystanków i linii jest wiele, dlatego warto zaopatrzyć się w mapę. Najpopularniejsza jest trasa nr 1, które płynie przez Canale Grande i na wyspę Lido.

Bilety na komunikację po Wenecji

Komunikacja miejska w Wenecji nosi nazwę ACTV. Wyróżnia się kilka rodzajów biletów:

• bilet 75-minutowy na autobus lub tramwaj – koszt 1,50 euro i pozwala podróżować po Mestre i Lido do Piazzale Roma, z wyłączeniem kursów na lotnisko Marco Polo
• bilet 75-minutowy na autobus lub tramwaj – koszt 3,00 euro (jeśli kupimy go w autobusie) i pozwala podróżować po Mestre i Lido do Piazzale Roma, z wyłączeniem kursów na lotnisko Marco Polo
• karnet 10 biletów 75-minutowych – koszt 14,00 euro
• bilet na autobus z lotniska Marco Polo do Wenecji, 75-minutowy – koszt 8,00 euro, przy zakupie biletu od razu w dwie strony – koszt 15,00 euro

Bilety na komunikację miejską po Wenecji można kupić w kasach Venezia Unica oraz u autoryzowanych sprzedawców, którzy posiadają naklejkę ACTV / Venezia Unica. Pamiętajmy, że jeśli będziemy chcieli kupić u kierowcy to zapłacimy więcej. Bilety obowiązują na autobusy miejskie poruszające się po Mestre i Lido z wyłączeniem tych jeżdżących na lotnisko oraz na vaporetto z wyłączeniem Vaporetto dell’Arte, Casino i Alilaguna (która pływa pomiędzy lotniskiem a Wenecją). Bilety są papierowe i kasuje się je przykładając do elektronicznego kasownika.

Mój pobyt w Wenecji związany był jedynie z kupowaniem biletów na pociąg kursujący z Mestre do Wenecji Santa Lucia. Bilet kosztował 1,35 euro i bez problemu można było go kupić w automatach biletowych lub na stronie internetowej. Po samej Wenecji i tak będziemy mogli poruszać się wyłącznie na pieszo lub korzystając z tramwajów wodnych.

Gdzie spać będąc w Wenecji?

Wszystko zależy od tego, jaki mamy budżet na nocleg. Oczywiście sama Wenecja jest bardzo droga, ale i przemieszczenie się z dworca Santa Lucia do miejsca, w którym będziemy spali nie będzie należało do łatwych. Tak, jak wspomniałam wyżej – po Wenecji możemy poruszać się na pieszo, dlatego przemieszczanie się z walizkami może być utrudnione, szczególnie wtedy, gdy miasto przeżywa oblężenie turystów (tak jak było podczas zakończenia karnawału).

Dużo tańsze miejsca noclegowe znaleźć można w Wenecji Mestre. Dojazd nie powinien stanowić problemu, a zawsze mamy gwarancję większego spokoju i ciszy niż w tłocznej i gwarnej Wenecji. Miejsc do wyboru jest bardzo dużo. Oto lista miejsc, w których można spać w Wenecji. Mój nocleg znajdował się w Mestre, przy Piazzale Leonardo da Vinci i nazywał się Cà Leonardo Apartment. Miał cztery pokoje, dwie łazienki i kuchnię, o łącznej powierzchni 100 m2. Koszt wynajęcia ok. 1300 zł (od 2 do 6 marca 2019).

Co warto zobaczyć w Wenecji?

Wenecja jest jednym z najchętniej odwiedzanych miast północnych Włoch. Położona na licznych wyspach Laguny Weneckiej, otoczona dookoła wodą, przyciąga rzesze turystów z całego świata, szczególnie w okresie karnawału oraz wakacji.

Wenecja jest podzielona na sześć dzielnic: San Marco, Castello, Cannaregio, San Polo, Dorsoduro oraz Santa Croce. Najważniejszą z nich jest oczywiście San Marco, gdzie znajdziemy najciekawsze zabytki całego miasta.

Plac św. Marka (Piazza San Marco)

Jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejsc w Wenecji jest plac św. Marka. Niemal codziennie można tu spotkać setki turystów z całego świata, którzy zwiedzają miasto lub korzystają ze znajdujących się pod portykami kawiarni.

Mój pobyt w Wenecji był ściśle związany z odbywającym się karnawałem, dlatego plac św. Marka był bardzo zatłoczony, a wejście na niego wiązało się z czekaniem w kolejce. Nie miałam okazji zobaczyć pustego placu. W dniu odwiedzin Wenecji odbywała się tam parada z udziałem osób przebranych w karnawałowe stroje.

Na placu znajduje się kilka ciekawych miejsc. Z pewnością każdy turysta odwiedzający Wenecję powinien zobaczyć Bazylikę św. Marka, Pałac Dożów, Wieżę Zegarową, Dzwonnicę św. Marka oraz Bibliotekę Marcina.

Cała przestrzeń placu jest harmonijnie zamknięta przez tzw. pałace prokuratora. Zostały one wzniesione w XII wieku i przebudowane na przełomie XV i XVI wieku. Północną część placu św. Marka zajmuje tzw. Procuratie Vecchie – renesansowo-barokowa, charakterystyczna budowla, która powstała w 1514 roku. W południowym pałacu prokuratora mieści się Muzeum Archeologiczne, gromadzące liczne rzeźby greckie oraz rzymskie, a także popiersia czy monety. Plac św. Marka domykają w całość także inne przestrzenie. Jedną z nich jest Placyk Lwów, którego nazwa pochodzi od znajdujących się na nim dwóch lwów wyrzeźbionych w czerwonym marmurze.

Bazylika św. Marka

Najważniejszym miejscem na całym placu św. Marka jest Bazylika św. Marka. Według legendy, w 828 roku dwóch weneckich żeglarzy przypłynęło z egipskiej Aleksandrii do Wenecji z ciałem św. Marka Ewangelisty. Tym sposobem, stał się on symbolem oraz opiekunem miasta. Szczątki świętego zostały umieszczone w Bazylice, którą wybudowano w X wieku, na planie krzyża greckiego. Swój obecny wygląd bazylika zawdzięcza licznym przebudowom oraz mieszanką kilku styli: bizantyjskiego, romańskiego oraz gotyckiego. Wiele elementów zostało dokończonych także w XVII wieku.

Fasada bazyliki to pięć portali, udekorowanych licznymi mozaikami oraz marmurem. Całość została przedzielona na dwie części tarasem. Ustawiono na nim cztery konie ze złotej miedzi, które do Wenecji przysłano w 1204 roku z Konstantynopola. Warto przyjrzeć się z bliska głównemu portalowi, bowiem dopatrzyć się tutaj można XIII-wiecznych płaskorzeźb na łukach, przedstawiających proroków, cnoty oraz miesiące.

Wejście do samej bazyliki prowadzi przez bogato zdobione atrium – na kopułach znajdują się interesujące mozaiki, wykonane w XIII wieku w stylu wenecko-bizantyjskim. Wnętrze jest typowo bizantyjskie. Trzy ramiona krzyża zostały podzielone rzędami arkad na nawy, nad którymi ciągną się typowe dla wczesnochrześcijańskich kościołów empory. Za głównym ołtarzem zobaczyć można Złotą Kulę (Pala d’Oro). Uznawana jest za arcydzieło weneckiego złotnictwa – osiemdziesiąt emalii oprawionych w złoto, wysadzane szlachetnymi kamieniami i wykonane w 976 roku. Wejście do Złotej Kuli jest dodatkowo płatne – kosztuje 2 euro, a godziny otwarcia są takie same, jak bazyliki.  

Wejście do samej Bazyliki św. Marka jest możliwe od kwietnia do października, od poniedziałku do soboty w godzinach 9:30 – 17:00 (ostatnie wejście 16:45) oraz w niedziele i święta od 14:00 do 17:00. Wejście bezpłatne.

Pałac Dożów (Palazzo Ducale)

Będąc na placu św. Marka, tuż obok Bazyliki znajduję się drugi, najważniejszy budynek w Wenecji. Pałac Dożów, bo to o nim mowa, jest najwspanialszym przykładem weneckiego gotyku. Został wybudowany w IX wieku jako zamek. W kolejnych wiekach kilkukrotnie przebudowywany z powodów m.in. pożarów. Pełnił rolę rezydencji dożów oraz był siedzibą instytucji Republiki Włoskiej. W tym miejscu niegdyś toczyło się polityczne życie Wenecji.

Do Pałacu Dożów wchodzi się przez Porta del Frumento. Lewe skrzydło zajmuje Museo dell’Opera, w którym znajdują się m.in. oryginalne kapitele kolumn loggi zewnętrznej. Z muzeum przechodzi się na dziedziniec, który stanowi poniekąd przedłużenie placu św. Marka. Tutaj można zobaczyć pierwotne wejście główne, czyli Porta della Carta. Na dziedzińcu warto zwrócić uwagę na Scala dei Giganti (Schody Gigantów), które zostały zaprojektowane i wykonane pod koniec XV wieku. Brązowe posągi Neptuna oraz Marsa wykonano w 1556 roku. Unikatowym przykładem połączenia gotyku i renesansu jest łuk Foscari, który także można zobaczyć na dziedzińcu.

Wnętrze Pałacu Dożów to różnorodne sale, które zostały urządzone i udekorowane przez największych weneckich mistrzów. Warto odwiedzić m.in. apartament doży, Salę Rady Dziesięciu, Salę Senatu, Salę Map oraz Salę Wielkiej Rady. W największej sali Pałacu – Sala del Maggior Consiglio można podziwiać ogromny fresk Tintoretta „Raj”.

Wejście do Pałacu Dożów jest możliwe od listopada do marca w godzinach 8:30 – 17:30 oraz od kwietnia do października w godzinach 8:30 – 19:00. Pałac jest zamknięty 25 grudnia oraz 1 stycznia. W ramach wejścia kupuje się bilet, który obejmuje Pałac Dożów oraz 11 innych muzeów. Bilet normalny kosztuje 24 euro, a ulgowy 18 euro.

Pałac Dożów można także zwiedzić unikając czekania w kolejce, która bywa gigantyczna! Bilety w różnych opcjach zwiedzania można kupić np. na stronie Musement.com

Most Westchnień (Ponte dei Sospiri)

Jednym z najsłynniejszych mostów w całej Wenecji jest Most Westchnień. Został wybudowany w 1602 roku, w stylu barokowym. Łączy Pałac Sprawiedliwości, znajdujący się w Pałacu Dożów, w którym znajdowała się siedziba inkwizycji ze Starymi Więzieniami znajdującymi się po drugiej stronie Rio di Palazzo (Prigioni Nouve). Nazwa mostu nie jest przypadkowa i nie ma nic wspólnego z westchnieniami kochanków. Otóż to właśnie tym mostem prowadzeni byli m.in. więźniowie skazani na śmierć i według legendy – ciężko wzdychali z tęsknoty za wolnością, spoglądając po raz ostatni na Wenecję przez ażurowe okienka.

Wieża Zegarowa (Torre dell’Orologio)

Na placu św. Marka, pod koniec XV wieku, wybudowano Wieżę Zegarową. Dzieło Maura Condussiego pokazuje godziny, fazy księżyca oraz ruch słońca po zodiakach. Nad zegarem zobaczymy złocony posąg Madonny oraz małe drzwiczki, z których w święto Trzech Króli (6 stycznia) wychodzi anioł i Trzej Królowie. Na błękitnym, gwieździstym tle dominuje złocona rzeźba lwa św. Marka. Na szczycie wieży znajduje się Taras Maurów (Terrazza del Mori), skąd można podziwiać panoramę Wenecji.

Wejście na Wieżę Zegarową jest możliwe przez cały rok, godziny otwarcia są uzależnione od miesiąca i wahają się od 9:00 do 21:00. Wstęp jest płatne, a bilet normalny kosztuje 8 euro.

Dzwonnica św. Marka (Campanile di San Marco)

Górująca na placu dzwonnica św. Marka jest charakterystycznym, orientacyjnym punktem całego miasta. Wysoka na 99-metrów wieża jest charakterystycznym punktem orientacyjnym Wenecji. Powstała w XII wieku na planie kwadratu. W XVI wieku uległa przebudowaniu, w czasie którego dodano m.in. ruchomą rzeźbę Archanioła Gabriela na szczycie, wskazującą kierunek wiatru.

Dawniej na wieży znajdowało się pięć dzwonów. Każdy z nich posiadał własną nazwę i funkcję, np. uderzenie największego z nich – Marangony oznaczało zakończenie pracy i rozpoczęcie posiedzenia obrad Wielkiej Rady. W 1902 roku prace murarskie doprowadziły do zawalenia się dzwonnicy. Zniszczone zostały wówczas cztery dzwony, tylko jeden ocalał. Dziesięć lat później, w 1912 roku dzwonnicę odbudowano, używając fragmentów oryginalnych gruzów.

Wejście na dzwonnicę jest możliwe:

• od października do 31 marca w godzinach 9:30 – 17:00, ostatnie wejście 16:45,
• od 1 kwietnia do 15 kwietnia w godzinach 9:00 – 17:30, ostatnie wejście 16:45,
• od 16 kwietnia do 30 września w godzinach 8:30 – 21:00, ostatnie wejście 20:45.

Bilet normalny kosztuje 8 euro, ulgowy 6 euro, a dla dzieci pomiędzy 6 a 18 rokiem życia – 4 euro.

Most Rialto (Ponte di Rialto)

Do 1854 roku kamienny most Rialto był jedynym mostem na Kanale Grande. Wybudowano go w najwęższym miejscu kanału, na wysokości 7,5 metra nad wodą. Historia mostu sięga XII wieku, kiedy to w tym miejscu znajdowała się pierwsza, pontonowa konstrukcja. Kolejne były drewniane. W 1444 roku most zawalił się, ale został odbudowany. Finalny projekt, którego autorem był Antonio da Ponte, zrealizowano w XVI wieku, stawiając w tym miejscu most kamienny.

Most Rialto jest podzielony na dwa dwuskrzydłowe rzędy arkad, w których mieszczą się sklepy, dzieląc konstrukcję na trzy przejścia.

Kanał Grande (Canal Grande)

Czym byłoby odwiedzenie Wenecji, gdyby nie zobaczenie Canal Grande! W XV wieku nazywany był „najpiękniejszą ulicą świata”, dzisiaj jest najdłuższą arterią wodną w Wenecji (długość to niecałe 4 km). Na brzegach Canalazzo (jak nazywają go mieszkańcy Wenecji) zobaczyć można najsłynniejsze pałace w mieście. Ich fasady oraz główne wejścia skierowane są w stronę wody.

Canal Grande widoczny jest już po wyjściu z dworca kolejowego Venezia Santa Lucia. Arteria wije się przez całe miasto, łącząc ze sobą dawne i obecne ośrodki życia Wenecjan: dworzec kolejowy przy Piazzale Roma, dzielnicę handlową Rialto oraz religijno-państwowe centrum przy Piazza San Marco. Dawniej Canal Grande pełnił rolę portu oraz głównego szlaku handlowego, którym dostarczane były towary do składów kupieckich oraz na Mercato di Rialto. W XVI wieku przestał był portem, a na jego brzegach zaczęto budować reprezentacyjne pałace. Architektura wokół Kanału Grande jest bardzo urozmaicona. Można tutaj zobaczyć zarówno zabytki gotyku, renesansu, jak i baroku. A wszystko z domieszką weneckiego stylu.

Począwszy od końcu XVIII wieku, kiedy to powstawały kolejne mosty, Canal Grande tracił na znaczeniu, a ruch pieszy zdominował ruch wodny. Obecnie wiele nadbrzeżnych pałaców stoi opuszczonych, a wejścia od strony wody nie spełniają już swojej pierwotnej funkcji. Stanowią jedynie element dekoracyjny.

Mimo wszystko ruch wodny na Canal Grande nadal jest popularny, szczególnie wśród odwiedzających miasto turystów. A jeśli Wenecja to gondola. Możliwości przejażdżki gondolą jest całe mnóstwo i będzie to z pewnością alternatywa dla tradycyjnego zwiedzania miasta.

Złoty Dom (Ca’ d’Oro)

Jeden z najsłynniejszych weneckich pałaców nad Canal Grande. Został wybudowany w I poł. XV wieku w stylu tzw. kwiecistego gotyku, który charakteryzuje się wpływami bizantyjskimi, bogactwem ażurowych zdobień oraz ostrołukowymi oknami. Złoty Dom charakteryzuje się marmurową fasadą, nawiązującą do Pałacu Dożów. Budynek w pełnej okazałości najlepiej jest oglądać od strony kanału.

Można wejść także do środka Złotego Domu i zobaczyć jego wnętrze. Na odkrytym dziedzińcu znajduje się wyrzeźbiona w marmurze z Werony vera di pozzo – charakterystyczne dla architektury całej Wenecji, jest ich kilkaset w całym mieście, szczególnie widoczne na placach. W Złotym Domu znajduje się Galeria Giorgio Franchetti, z dziełami włoskich malarzy.