Dolina Baryczy to wyjątkowy region położony na pograniczu województwa dolnośląskiego i wielkopolskiego, który w ostatnich latach zyskał miano prawdziwego raju dla rowerzystów. Z rozległą siecią tras rowerowych, malowniczymi krajobrazami i bogatą przyrodą, jest to miejsce, które koniecznie musisz odwiedzić na dwóch kółkach. Niezależnie, czy jesteś doświadczonym cyklistą, czy planujesz rodzinną wycieczkę z dziećmi, szlak Doliny Baryczy oferuje urozmaicone trasy. W tym wpisie znajdziesz wszystkie niezbędne informacje, które pomogą Ci zaplanować niezapomnianą przygodę rowerową w tym urokliwym regionie Polski.

Szlak Doliny Baryczy zaplanowałam na długi weekend majowy. W czwartek 1 maja pociągiem z Poznania dojechałam do Leszna, gdzie przesiadłam się na pociąg do miejscowości Wschowa. To był mój punkt startowy szlaku. Plan zakładał cztery dni jeżdżenia. Jednak z racji dobrej pogody i sprzyjających warunków, skróciłam wyjazd o jeden dzień. I tak w sobotę 3 maja dotarłam do Ostrowa Wielkopolskiego, w którym to wsiadłam w pociąg powrotny do Poznania…

Dlaczego warto wybrać szlak Doliny Baryczy na rower?

Dolina Baryczy to nie tylko malownicze krajobrazy i różnorodna przyroda. To także doskonale rozwinięta infrastruktura rowerowa. Region oferuje aż 527 kilometrów szlaków rowerowych o różnym stopniu trudności, co sprawia, że każdy znajdzie tutaj trasę idealnie dopasowaną do swoich możliwości i preferencji.

Co wyróżnia Dolinę Baryczy?

• Przyjazny teren – większość tras jest płaska, z niewielkimi podjazdami jedynie w okolicach Krośnic i Cieszkowa, co czyni je dostępnymi dla rowerzystów w każdym wieku i o różnym poziomie kondycji.
• Różnorodne krajobrazy – od malowniczych stawów i rezerwatów przyrody, przez gęste lasy, aż po rozległe pola uprawne.
• Doskonała infrastruktura – dzięki działaniom Dolnośląskiej Krainy Rowerowej, region jest wyposażony w stacje naprawcze dla rowerów, mapki i stojaki rowerowe przy atrakcjach turystycznych.
• Dobra komunikacja – obszar jest świetnie skomunikowany kolejowo, co ułatwia planowanie wycieczek.

Szlaki rowerowe Doliny Baryczy

Szlak Pomarańczowy – kręgosłup Doliny Baryczy

Szlak Pomarańczowy jest flagową trasą regionu i jednocześnie najdłuższym szlakiem rowerowym w Dolinie Baryczy. Rozciąga się na długości 89 km od miejscowości Kędzie (niedaleko Żmigrodu) aż do Odolanowa. Trasa prowadzi wzdłuż rzeki Barycz. Niekiedy oddala się od niej, aby zaoferować wyjątkowo atrakcyjne miejsca.

To idealna trasa dla tych, którzy chcą poznać cały region i zobaczyć jego najbardziej charakterystyczne punkty. Szlak prowadzi przez malownicze tereny, rezerwaty przyrody, urokliwe wioski oraz słynne stawy rybne.

Przebieg mojej trasy przez szlak Doliny Baryczy

Moja trasa była wydłużona o dodatkowe kilometry. Zaczęłam w miejscowości Wschowa, dokąd dojechałam pociągiem. Stamtąd skierowałam się do Wyszanowa i przez Świerczów, Karów, Żabin, Szaszorowice, Osetno, Ryczeń dojechałam do Wąsosza. Dalej w stronę miejscowości Pobiel zjechałam do Kąkolna na pierwszy noc. Ta trasa miała 64,50 km.

Drugiego dnia tą samą trasą przez las wróciłam do miejscowości Pobiel, gdzie skierowałam się na Ługi, Kędzie, Żmigród, Grabówka, Ruda Sułowska i Łąki, dojechałam do Milicza, gdzie miałam zaplanowany drugi nocleg. Ten odcinek to 62 km.

Trzeci dzień to odcinek, który prowadził przez Stawy Milickie. Przez Rudą Milicką, Grabownicę, Henrykowice, Joachimówkę, Wróbliniec, Bartniki i Uciechów do Odolanowa, aby zdążyć na popołudniowy pociąg do Poznania. Ten odcinek to niecałe 60 km.

Jeśli zastanawiasz się, jaką dokładnie trasą jechałam to był to właśnie szlak pomarańczowy. Nie zbaczałam z jego przebiegu, trzymałam się ściśle tej trasy.

Trasa dawnej kolejki wąskotorowej

Jedną z najbardziej unikatowych i przyjaznych tras rowerowych w Dolinie Baryczy jest ścieżka prowadząca dawnym nasypem kolejki wąskotorowej. Trasa o długości 23 km biegnie na odcinku Gruszeczka-Sułów-Milicz-Grabownica i jest doskonale przygotowana dla rowerzystów:

• trasa jest oznaczona co 100 metrów słupkami pomiarowymi,
• droga jest odseparowana od ruchu samochodowego,
• brak znaczących przewyższeń sprawia, że jest dostępna dla każdego rowerzysty,
• na trasie znajdują się przystanki z ekspozycjami dawnego taboru kolejowego, które stanowią ciekawą atrakcję, szczególnie dla najmłodszych.

Jest to idealny wybór na rodzinną wycieczkę lub dla początkujących rowerzystów, którzy chcą cieszyć się jazdą w bezpiecznych i komfortowych warunkach.

Trasa wokół Stawów Milickich

Stawy Milickie to serce Doliny Baryczy i jedno z największych atrakcji przyrodniczych regionu. Trasa wokół stawów ma około 50 km i prowadzi przez malownicze ścieżki, które oferują możliwość obserwacji ptaków i innych zwierząt.

Dzięki różnorodności krajobrazu, rowerzyści mogą podziwiać zarówno rozległe stawy, jak i zalesione tereny oraz łąki. Trasa jest stosunkowo łatwa i dlatego idealnie odnajdą się na niej zarówno zaawansowani kolaże, jak i rodziny z dziećmi czy początkujący rowerzyści.

Inne ciekawe trasy rowerowe w okolicy

• Trzebnicka pętla rowerowa (szlak czerwony) – prowadzi przez miejscowości Ruda Sułowska, Grabówka, Olsza i Wilkowo.
• Szlak Grodzisk, Kapliczek i Krzyży Pokutnych – 48-kilometrowa pętla w okolicach Żmigrodu, dla miłośników historii i zabytków.

Przyroda i atrakcje regionu

Dolina Baryczy to nie tylko świetne trasy rowerowe, ale także bogactwo przyrodnicze i kulturowe, które warto odkryć podczas przerw w pedałowaniu.

Park Krajobrazowy Dolina Baryczy

Park Krajobrazowy Dolina Baryczy to obszar o powierzchni ponad 870 km2, w którego skład wchodzi 5 rezerwatów. Najpiękniejszym z nich jest obszar Stawów Milickich, obejmujący ponad 7 tysięcy hektarów stawów, gdzie od ośmiu stuleci hoduje się słynnego karpia milickiego.

Ptasi raj

Stawy Milickie to największy w kraju rezerwat chroniący ptaki. Ilość ptaków gniazdujących lub zatrzymujących się tu w trakcie przelotów to nawet 270 gatunków, co stanowi ponad 2/3 polskiej populacji ptaków wodnych. Symbolem Parku jest ptak bąk.

W wielu miejscach przy stawach ustawione są wieże obserwacyjne i czatownie – specjalne wiaty do podglądania życia ptaków, co czyni ten region rajem dla miłośników ornitologii i fotografii przyrodniczej.

Kolorowy Szlak Karpia

Choć nie jest to trasa rowerowa w dosłownym znaczeniu, warto wspomnieć o Kolorowym Szlaku Karpia, który składa się z 30 wielkich kolorowych karpi – figur postawionych w najciekawszych miejscach regionu. Stanowią one ciekawe urozmaicenie wycieczki rowerowej, szczególnie dla dzieci.

Co warto zobaczyć w miastach na szlaku Doliny Baryczy?

Milicz

Pierwszą wzmiankę o grodzie, który powstał w tym miejscu, datuje się na 1136 rok. Do dziś zachował się średniowieczny układ miasta zbliżony do owalu z rynkiem i ulicami zbiegającymi się przy dawnych bramach miejskich. W północno-wschodniej części średniowiecznego miasta znajduje się klasycystyczny kościół Łaski. Obecnie jest to kościół św. Andrzeja Boboli, zbudowany w 1821 roku. Z oryginalnie rozwiązaną fasadą, nawiązującą do wzoru Palladia, z zachowanymi gotyckimi murami prezbiterium poprzedniego kościoła z XV wieku. Obok kościoła znajduje się zespół budynków dawnej parafii ewangelickiej, dawny dom parafialny z 1790 roku oraz dawna szkoła ewangelicka z 1857 roku.

Nieopodal rynku, w parku, można zobaczyć ruiny zamku książąt oleśnickich z XIV wieku oraz klasycystyczny pałac zbudowany w latach 1797-1798 dla Joachima Karola von Maltzana. Obecnie znajduje się tutaj Zespół Szkół Przyrodniczych. Sam park pałacowy jest zabytkowym parkiem krajobrazowym, który powstał w stylu angielskim. Rośnie tutaj 80 gatunków drzew i krzewów z okazami takimi, jak dąb o obwodzie 694 cm.

Odolanów

Miasto założone w 1403 roku. Centrum miasta stanowi rynek z neogotyckim ratuszem, który jest siedzibą urzędu gminy. W narożniku rynku zobaczyć można kościół farny pod wezwaniem św. Marcin. Wewnątrz kościoła znajduje się m.in. krzyż ludowy Pawła Brylińskiego. Przy placu Kościuszki, na terenie przylegającym do nieistniejącego już zamku starostów, został wzniesiony na planie ośmioboku kościół ewangelicki. Obecnie służy jako miejsce wystaw i koncertów.

Przy ul. Kaliskiej można odwiedzić Park 600-lecia z 3-metrowym pomnikiem św. Marcina, patrona ziemi odolanowskiej. Ponadto, warto wybrać się do Parku Natury z Obserwatorium Astronomicznym, dostępnym dla wszystkich mieszkańców. Ciekawym zabytkiem jest także drewniany kościół św. Barbary z 1874 roku, który znajduje się przy drodze wyjazdowej w kierunku Ostrowa Wielkopolskiego.

Osetno

Osetno oferuje ciekawe połączenie architektury pałacowej i sakralnej z różnych epok – od gotyku przez renesans po XIX wiek. Szczególnie wartościowe są zachowane elementy renesansowe, w tym manierystyczny portal oraz ambona, które świadczą o wysokiej klasy rzemiosła artystycznym tego okresu. Jest to miejsce idealne dla miłośników architektury historycznej i sztuki sakralnej.

W Osetnie warto odwiedzić przede wszystkim zabytkowy renesansowy pałac z ok. 1550 roku, który został przebudowany w latach 1615-1620. oraz gotycki kościół św. Michała Archanioła z XIV-XV wieku. Obie budowle tworzą interesujący zespół architektoniczny reprezentujący różne epoki historyczne. Świątynia otoczona jest parkiem i dwoma folwarkami. W obrębie kościoła znajduje się kaplica rodowa Tschammerów z wieżą pochodzącą z 1862 roku. Wnętrze kościoła zdobi renesansowa ambona z 1622 roku oraz ołtarz główny z 1491 roku. Uzupełnieniem wyposażenia są ołtarz boczny i chór pochodzące z XVIII wieku.

Ruda Sułowska

To niewielka wieś otoczona stawami, leżąca na terenie rezerwatu „Stawy Milickie”. Została założona w XVI wieku przy zakładzie hutniczym przetwarzającym rudę darniową wydobywaną w miejscu obecnych stawów. Od początku lat 90. działa tu komercyjne łowiecko wędkarskie, prowadzona jest tutaj również całoroczna sprzedaż karpia.

Miejscowość nosi miano „bocianiej wioski”, gdyż znajduje się tutaj największe skupisko gniazd bociana białego na Śląsku, stale gniazduje tu 10-12 par. Nic dziwnego, gdyż przylegające do samej wsi stawy noszą nazwę Żabieńce, a przez maj i czerwiec rozlegają się w nich donośne chóry żab wodnych.

Wąsosz

Wąsosz to miasto, które przeżywało swój rozkwit na początku XVII wieku. Niestety zostało spalone w czasie wojen śląskich w 1759 roku oraz zniszczone w czasie II wojny światowej, w 1945 roku.

Warto się tutaj zatrzymać, aby zobaczyć:

• gotycki kościół Niepokalanego Serca NMP z 1581 roku, który został odbudowany po pożarach w 1710 i 1759 roku,
• zamek książęcy z dwiema basztami, zbudowany w XIV wieku przez książąt oleśnicko-głogowskich na miejscu istniejącego wcześniej grodu książęcego,
• wieżę ciśnień z 1912 roku,
• neogotycki kościół św. Józefa Oblubieńca z lat 1893-1894.

Żmigród

Żmigród to jedno z większych miast położonych na szlaku Doliny Baryczy. Niemałym atutem miasta jest jego bogata historia oraz zabytki, które można tutaj zobaczyć. Szczególnie ważnymi obiektami są:

• Zespół Pałacowo-Parkowy (z odrestaurowanymi w 2008 roku ruinami zamku oraz renesansową wieżą mieszkalno-obronną, a także zrewitalizowanym w 2012 roku parkiem),
• dwa kościoły – parafialny Trójcy Świętej z lat 1595 – 1607, drugi, pomocniczy św. Stanisława Kostki, zbudowany w stylu neogotyckim,
• wieża ciśnień z 1900 roku,
• rynek, którego układ wraz z okolicznymi ulicami świadczy o średniowiecznym charakterze miasta.

Miasto Żmigród powstało w 1253 roku i było lokowane przez księcia wrocławskiego Henryka III. W lipcu 1813 roku w Żmigrodzie przebywał m.in. car Aleksander, pruski król Fryderyk Wilhelm III oraz następca tronu szwedzkiego Karol Jan Bernadotte. W tym czasie, podczas spotkania ów władców na zamku żmigrodzkim, doszło do opracowania strategii decydującego etapu w wojnie przeciwko Napoleonowi, zwanego jako Protokół Żmigrodzki.

Druga wojna światowa doprowadziła do zniszczenia Żmigrodu. Spłonął zamek Hatzfeldtów. Pomimo wielu trudności miasto konsekwentnie odbudowywano. Dziś jest lokalnym ośrodkiem administracyjnym, kulturalnym oraz gospodarczym.

Praktyczne wskazówki

Najlepszy czas na wycieczkę

Dolina Baryczy jest atrakcyjna przez cały rok, ale szczególnie warto odwiedzić ją:

• wiosną – gdy przyroda budzi się do życia, a stawy pełne są ptasich godów i chóru żab,
• jesienią – w czasie odławiania karpia, kiedy to obchodzone są Dni Karpia, trwające aż 10 tygodni od września do listopada, z mnóstwem imprez towarzyszących.

Jaki rower wybrać?

Większość tras w Dolinie Baryczy jest dostępna dla każdego typu roweru, jednak najlepszym wyborem będzie:

• rower trekkingowy lub crossowy – idealny na mieszane nawierzchnie,
• rower górski – na bardziej wymagające odcinki leśne,
• rower gravelowy – doskonały do szybkiej jazdy po różnorodnych nawierzchniach.

Co ze sobą zabrać na szlak Doliny Baryczy?

• Podstawowy zestaw naprawczy (zapasowa dętka, łatki, pompka, multitool),
• Prowiant i wodę (choć w regionie jest sporo miejsc, gdzie można się posilić to zawsze warto mieć pod ręką batonika lub elektrolity),
• Lornetkę do obserwacji ptaków,
• Aparat fotograficzny (ten w telefonie komórkowym zwykle też wystarczy),
• Mapę lub urządzenie GPS (choć szlaki są dobrze oznakowane),
• Lekki płaszcz przeciwdeszczowy (pogoda w Dolinie Baryczy bywa kapryśna).

Podsumowanie

Szlak Doliny Baryczy to wyjątkowy region, idealny na wyprawę rowerową. Łączy w sobie infrastrukturę, malownicze krajobrazy i bogactwo przyrodnicze. Niezależnie od tego, czy jesteś zaawansowanym rowerzystą szukającym nowych wyzwań, czy początkującym cyklistą planującym spokojną wycieczkę z rodziną, z pewnością znajdziesz tu coś dla siebie.

Dzięki rozbudowanej sieci szlaków, dobremu oznakowaniu tras i wygodnym połączeniom kolejowym, planowanie wycieczek rowerowych w Dolinie Baryczy jest proste i przyjemne. A bogactwo atrakcji przyrodniczych i kulturowych sprawia, że każdy kilometr pokonywanej trasy dostarcza nowych, fascynujących wrażeń.

Przeczytaj także: Velo Baltica – wyprawa rowerowa ze Świnoujścia na Hel