Opole, stolica województwa opolskiego, nigdy nie było miejscem, które znajdowało się na liście moich miast do odwiedzenia w Polsce. Jakie było moje zdziwienie, gdy podczas sierpniowego wyjazdu, zaskakiwałam się na każdym kroku, ile Opole ma do zaoferowania turystom! Spontaniczny wyjazd był spowodowany pewnym spotkaniem…
A wszystko zaczęło się od niewinnej rozmowy. Kilka lat temu, podczas wyjazdu na Lofoty, poznałam Wandę. Nasza znajomość opierała się głównie na corocznej tradycji spotykania się we wrześniu w Tatrach. W 2023 roku miało być inaczej… Pomimo, że moja tradycja wrześniowego wyjazdu w Tatry została podtrzymana, Wanda miała inne plany – wyjeżdżała do Norwegii. W związku z tym, od słowa do słowa, okazało się, że zanim poleci na północ, planuje spędzić kilka dni w Opolu. Niewiele zastanawiając się, pomyślałam, że to dobry pomysł połączenia spotkania i zobaczenia miasta, które nigdy nie było na liście moich priorytetów jeśli chodzi o turystkę w Polsce. I tak oto spotkałyśmy się w Opolu…
Opole – krótka historia miasta
Stolica województw opolskiego to miasto, które bardzo pozytywnie mnie zaskoczyło. Pomimo, że historia oraz kultura tych terenów była mi zupełnie obca, z przyjemnością odkrywałam kolejne zabytki oraz dowiadywałam się o historii tego regionu. Miasto powstało już w IX wieku jako ośrodek plemienia Opolan. Trzy wieki później było stolicą księstwa piastowskiego i ważnym centrum handlowo-rzemieślniczym na drodze z Wrocławia do Krakowa. W 1327 roku stało się lennem czeskim, do 1532 roku było pod panowaniem Piastów. W latach 1632-1634 było w rękach Szwedów oraz na 21 lat w ręce polskiej dynastii Wazów (1645-1666). Następnie znów przejęli je Habsburgowie. W 1741 roku do Opola wkroczyły wojska pruskie. W latach 1756-1763, w czasie trwania wojny siedmioletniej, Opole dwukrotnie zostało zdobyte przez Austriaków i raz przez Rosjan. Pokój w Hubertsburgu pozostawił miejscowość pod panowaniem Prus.
W 1843 r. miasto uzyskało pierwsze połączenie kolejowe z Wrocławiem. W latach 1922-1938 Opole zostało siedzibą władz rejencji oraz prowincji górnośląskiej. W czasie II wojny światowej w mieście funkcjonowały obozy pracy przymusowej i oddziały robocze jeńców wojennych. W 1945 roku, po wyzwoleniu Opola przez wojska radzieckie, sprowadzono tu przymusowych polskich wysiedleńców zza Buga. Kresowianie brali czynny udział w rewitalizacji tej miejscowości. Od 1950 roku miasto stało się stolicą województwa opolskiego. W 1963 roku zorganizowano w Opolu I Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej.
Co warto zobaczyć w Opolu?
Rynek z Ratuszem
Opolski Rynek to obowiązkowe miejsce każdego turysty, który planuje odwiedzić Opole. Pastelowe kamieniczki, odbudowane po wojennych zniszczeniach, dostojnie prezentują się na rynku. Przed wiekami tradycyjnie było to miejsce, na którym kwitł handel prowadzony z tutejszych kramów i budek. W XVIII wieku na opolskim Rynku znajdował się pręgierz.
Ratusz to współcześnie siedziba władz miasta. Budowla jest wzorowana na florenckim pałacu Vecchio. Obecny, neorenesansowy budynek pochodzi z 1864 roku oraz częściowo z roku 1936. Najbardziej charakterystycznym elementem Ratusza jest 65-metrowa wieża, z której każdego dnia odgrywany jest hejnał opolski. Wieżę można zwiedzać w sezonie letnim. Wejście odbywa się z przewodnikiem o określonej godzinie. Bilety na wieżę można kupić w informacji turystycznej, znajdującej się naprzeciwko wejścia do Ratusza. Warto zarezerwować miejsce wcześniej, ponieważ bilety szybko się rozchodzą.
Aleja Gwiazd Polskiej Piosenki
Aleja Gwiazd znajduje się na Rynku, w okolicach Ratusza, a dokładnie naprzeciwko wejścia do niego. Powstała w 2004 roku i sukcesywnie, co roku, przybywa w niej kolejnych, odlanych w brązie gwiazd z nazwiskami i autografami wykonawców, autorów oraz kompozytorów polskich piosenek. Dziś naliczyć ich można ponad pięćdziesiąt. Swoje gwiazdy mają tutaj m.in. Irena Santor, Marek Grechuta, Kora, Kayah, Edyta Geppert, Edyta Górniak, Maryla Rodowicz czy Czesław Niemen.
Amfiteatr Tysiąclecia – Narodowe Centrum Polskiej Piosenki
Amfiteatr Tysiąclecia to legendarne miejsce, z którego słynie Opole. Będąc w mieście koniecznie trzeba je odwiedzić! To właśnie tutaj, od 1963 roku odbywa się coroczny, Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej. Jest to jeden z najstarszych europejskich festiwali oraz jedna z najsłynniejszych imprez muzyki rozrywkowej w Polsce. To dzięki temu festiwali Opole nosi nazwę Stolicy Polskiej Piosenki. Amfiteatr to miejsce wyjątkowe na mapie Opola. Może pomieścić ponad 3600 widzów!
Amfiteatr jest ogólnodostępny do bezpłatnego zwiedzania codziennie w godzinach 10:00-18:00, za wyjątkiem dni, w których odbywają się w nim imprezy.
Muzeum Polskiej Piosenki
Nowoczesne i w pełni multimedialne Muzeum Polskiej Piosenki to kolejny must see w Opolu. Jego siedziba znajduje się na terenie Amfiteatru Tysiąclecia, dlatego warto połączyć odwiedzenie jednego i drugiego miejsca. Ekspozycja muzeum to zarys historii polskiej piosenki – od lat 20. do czasów współczesnych. Miłośnicy muzyki znajdą tu szczegółowe informacje na temat każdej edycji Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu, różne rekwizyty i kostiumy gwiazd z poprzednich epok, które można wirtualnie przymierzyć. W podwieszanych kulach fani muzyki rozrywkowej mogą spędzać wiele godzin oglądając reportaże i fragmenty koncertów.
Cała ekspozycja jest multimedialna. Na wejściu otrzymasz audioprzewodnik z możliwością samodzielnego odtwarzania piosenek na wielu stanowiskach. Muzeum jest czynne od wtorku do niedzieli w godzinach 10:00-18:00, w poniedziałki jest nieczynne. Ostatnie wejście jest możliwe o godzinie 17:00. Ceny biletów:
- normalny – 30 zł,
- ulgowy – 23 zł,
- grupowy – 25 zł,
- grupowy ulgowy – 21 zł,
- rodzinny – 65 zł (2 dorosłych + 2 dzieci),
- bilet rodzinny z Kartą Dużej Rodziny – 60 zł.
Bezpłatne wejście jest możliwe w każdy wtorek.
Wieża Piastowska
Będąc na terenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki warto rozejrzeć się dookoła, aby dostrzec znajdującą się nieopodal Wieżę Piastowską. To kolejne miejsce, które odwiedzić będąc w Opolu. Jest to jeden z najstarszych obiektów architektury obronnej w Polsce i symbol miasta. Ma 35 metrów wysokości, a wraz ze szpicą około 42 metrów. Pochodzi najpewniej z końca XIII lub połowy XIV wieku. To jedyna pozostałość po zamku piastowskim, który został rozebrany w 1928 roku…
Romański Zamek Piastowski wzniesiony przez księcia Kazimierz w 1217 roku, powstał w miejscu wczesnośredniowiecznego grodu. Był jednym z najstarszych murowanych zamków średniowiecznych na Śląsku. Znacznie wcześniej, bo w 990 roku istniał w tym miejscu gród, należący do państwa Mieszka I. W grodzie mieszkały rodziny oraz przedstawiciele władz i urzędnicy. Od początku XIII wieku gród tracił na znaczeniu na rzecz miasta położonego na prawym brzegu Odry.
Wieżę Piastowską, która pełniła funkcje mieszkalno-obronne, wybudował około 1300 roku książę Bolko I. W czasie, gdy Opole było stolicą odrębnego królestwa. Nowoczesna, jak na ówczesna czasy, budowla była ceglana. Szerokość jej murów u podstawy dochodzi do 3 metrów. Wieża była najwyższym punktem całego zamku i służyła do obserwacji dalekiego przedpola. To właśnie z niej można było zaobserwować zbliżające się niebezpieczeństwo.
W 1928 roku podjęto decyzje o wyburzeniu zamku. Powodem był zły stan techniczny obiektu oraz rosnące potrzeby lokalnej rejencji opolskiej. Na skutek protestów mieszkańców Opola i Związku Polaków w Niemczech zachowano więżę zamkową. W latach 2013-2014 dokonano gruntownej renowacji Wieży Piastowskiej. Celem prac był nie tylko remont, ale także adaptacja obiektu do celów turystycznych.
Obecnie warto odwiedzić wieżę, ponieważ roztacza się z niej wspaniały widok na całe miasto. Można ją odwiedzić tylko z przewodnikiem o określonych godzinach. Dlatego warto najpierw zaplanować wizytę na wieży, później odwiedzić amfiteatr oraz Muzeum Polskiej Piosenki. Wieża dostępna jest dla turystów od poniedziałku do piątku w godzinach 09:00-17:00 oraz w soboty i niedzielę w godzinach 11:00-16:00. Ostatnie wejście odbywa się na 40 minut przed zamknięciem. Bilet normalny kosztuje 18 zł, ulgowy 12 zł.
Zamek Górny
Średniowieczne Opole posiadało swój zamek. Znajdował się we wschodniej części miasta w obrębie murów obronnych, nieopodal Bramy Gosławickiej. Swoją nazwę zawdzięcza położeniu w najwyższym punkcie w mieście, którym była Górka. Zamek był jedną z najbardziej tajemniczych budowli, która powstała w latach 1382-1387 za sprawą decyzji Władysława II Opolczyka. Na scenie politycznej Europy uchodził on za ważnego polityka.
Dzieje Zamku Górnego stanowią nie lada zagadkę dla badaczy. Nieliczne dokumenty poświadczają jego istnienie, m.in. dokument z 1387 roku. Władysław Opolczyk wraz ze swoją żoną Ofką, w 1391 roku zamieszkiwali Zamek Górny. Nie wiadomo jak wyglądał zamek w okresie swojej świetności oraz jak był wyposażony. W XIX wieku został rozpropagowany widok przedstawiający zniszczony Zamek Górny w XVI wieku, jako „Zamek Piastów na Górce w XVI w.”, który został błędnie przypisany tej warowni. Brak nazwy miejscowości w opisie sprawił, że przypisano ten rysunek ruinom Zamku Górnego i powielano przez lata w różnych publikacjach. Jedynymi wiarygodnymi obrazami, ukazującymi pozostałości po Zamku Górnym, są rynku wieży z XIX wieku, które zostały wykonane przez inspektora budowlanego Krugera w 1844 roku.
W 1615 roku w Opolu wybuchł pożar, który zniszczył wiele domów, kościołów oraz resztki zamku na Górce. Od tego czasu ruiny zamku dostarczały surowca budowlanego. W 1673 roku jezuici rozpoczęli budowę nowego kościoła z materiału pozyskanego z częściowej rozbiórki zamku i postawili go przy Bramie Gosławickiej. Kolejny pożar, tym razem z 1682 roku, zniszczył całą świątynie wraz z jej wyposażeniem.
Jedyną pozostałością Zamku Górnego jest gotycka wieża zamkowa. Wjazd do niej prowadził przez most nad ciągnącą się u stóp wieży fosą. W 2017 roku przystąpiono do remontu i rewitalizacji wieży Zamku Górnego oraz otoczenia. Jesienią 2018 roku wieża została się atrakcją turystyczną miasta.
Obecnie Zamek Górny można odwiedzać przez cały tydzień – od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00-17:00 oraz w weekendy w godzinach 11:00-16:00. Bilet normalny kosztuje 12 zł, ulgowy 8 zł. Wejście jest możliwe o pełnej godzinie, a zwiedzanie odbywa się tylko z przewodnikiem.
Wzgórze Uniwersyteckie
Wzgórze Uniwersyteckie to miejsce, które warto odwiedzić z racji ustawionych w tej części miasta współczesnych rzeźb artystów i postaci związanych z Opolem. Oprócz Osieckiej, Grechuty czy Niemena znajdziesz tutaj także pomnik Jonasza Kofty, Jerzego Grotowskiego (reformatora teatru) czy Edmunda Osmańczyka (politologa, posła i senatora Ziemi Opolskiej).
Opolska Wenecja nad Młynówką
Opolska Wenecja została zbudowana na fundamentach dawnych murów obronnych nad malowniczym kanałem Młynówka. Bulwar ciągnie się od Mostu Katedralnego do Mostu Zamkowego. Młynówka jest starym korytem Odry, które swoją nazwę wzięło do stojących przy niej młynów. Dzięki klimatycznemu oświetleniu, zabytkowe kamieniczki można zobaczyć nie tylko w ciągu dnia, ale także wieczorową porą.
Muzeum Wsi Opolskiej
Ostatnim miejscem na liście moich miejsc, które warto zobaczyć będąc w Opolu jest Muzeum Wsi Opolskiej. Bierkowicki skansen zawiera w sobie historię wsi opolskiej z okresu XVIII-XX wieku. Na jego terenie znajdziesz kompleksowo zrekonstruowane gospodarskie zagrody, w tym dawny kościół, wiejską szkołę, karczmę, kuźnię, kapliczki oraz wiatraki. Wszystkie obiekty wykonane są w drewnie. Jedyny w swoim rodzaju skansen na świeżym powietrzu, znajdujący się na terenie Opolszczyzny oraz jeden z czterech takich obiektów, które położone są w historycznych granicach Śląska. Warto odwiedzić.
W sezonie (od 10 kwietnia do 29 października) muzeum jest czynne codziennie od godziny 10:00 i w poniedziałki do godziny 15:00, od wtorku do piątku do godziny 17:00, a w weekendy do godziny 18:00. Poza głównym sezonem, muzeum jest otwarte od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00-15:00.
W sezonie, gdy jest dostęp do pełnej ekspozycji muzealnej, bilet normalny kosztuje 16 zł, ulgowy 8 zł. Poza sezonem zwiedzać można jedynie tereny parkowe, bez możliwości obejrzenia wnętrz obiektów zabytkowych oraz wystaw czasowych. Wówczas bilet wstępu normalny kosztuje 3 zł, a ulgowy 2 zł.
Przeczytaj także: Gdańsk po sezonie. Co robić w Gdańsku jesienią?
Tekst został opublikowany: 28.12.2023 r.
