Czeskie Pilzno to jeden z obowiązkowych przystanków dla osób odwiedzających zachodnie Czechy. Małe, klimatyczne, z urokliwym rynkiem, historią sięgającą XIII wieku i słynnym browarem Pilsner Urquell jest idealnym miejscem na weekendowy wypoczynek.
Mój pobyt w Pilznie był swojego rodzaju przypadkiem. Wybrałam się tam na samym początku lutego, dzień po powrocie z Hiszpanii. Odwiedzając Pilzno utwierdziłam się w przekonaniu, że mniejsze miasta mają więcej uroku niż duże, gwarne i pełne turystów stolice, które często kuszą ciekawymi miejscami, ale czasami zniechęcają wygórowanymi cenami. Jakie jest Pilzno?
Przeczytaj także: Co warto zobaczyć w Pilznie?
Krótka historia miasta
Jeśli zastanawiasz się gdzie leży Pilzno, to należy go szukać w zachodnich Czechach, w Kotlinie Czeskiej, u zbiegu kilku potoków, które tworzą rzekę Berounkę. Dogodne położenie, już od samego początku, było kluczową rolą w rozwoju miasta. Początki Pilzna sięgają XIII wieku, kiedy to powstała osada, która szybko zyskała miano ważnego ośrodka handlowego. Założycielem był Wacław II, który stawiał na rozwój i rozrost miasta. Na początku XVI wieku Pilzno było największym skupiskiem Żydów, po Pradze. Jednocześnie było siedzibą cesarza Rudolfa II Habsburga. Miasto rozwijało się bardzo szybko i już w XIV w. pod względem zajmowanej powierzchni, było w Czechach drugim miastem po Pradze.
Dynamiczny rozwój został przerwany przez wojnę trzydziestoletnią, która miała miejsce w latach 1618-1648 i rozgrywała się pomiędzy protestanckimi państwami Rzeszy niemieckiej (w tym Czech) a katolicką dynastią Habsburgów. Wojna osłabiła Pilzno. Dopiero rewolucja przemysłowa z XIX wieku podniosła miasto z upadku. Stało się to głównie za sprawą przemysłu żelaznego i Emila Škody, który założył tutaj hutę żelaza. W późniejszych latach stał się także twórcą znanej, czeskiej marki samochodów – Škody. XIX wiek był także przełomowy z powodu założonego w tym czasie słynnego browaru pilzneńskiego – Pilzner Urquell, który przyniósł miastu sławę.
Obecnie Pilzno jest głównym centrum regionu, ważnym ośrodkiem kulturowym i przemysłowym. Zajmuje 4. miejsce w całych Czechach pod względem powierzchni. Leży u zbiegu kilku rzek: Mžy, Radbuzy, Uhlawy i Úslavy. Znane jest z kilku zabytków, wśród których na pewno warto wymienić Piwowarskie Muzeum, Wielką Synagogę czy gotycką katedrę św. Bartłomieja. O zabytkach i miejscach, które warto odwiedzić w Pilznie przeczytacie w kolejnym wpisie.
Ciekawostką związaną z Pilznem jest herb miasta, który zawiera kilka symboli. Jednym z nich jest dwugarbny wielbłąd, umieszczony w herbie, w 1434 roku przez Zygmunta Luksemburskiego. Zwierzę to zostało podarowane przez Władysława II Jagiełłę czeskim rycerzom, którzy przybyli z posiłkami podczas bitwy pod Grunwaldem.
Jak dojechać do Pilzna?
Samochodem. Położenie Pilzna jest bardzo dogodne dla podróżujących samochodem z Polski. Z miasta odchodzi kilka głównych dróg, w różne strony świata. I tak z Pragi do Pilna dojedziemy autostradą (droga nr 5), której długość wynosi około 90 km, a czas przejazdu to około jedna godzina. Inne, główne drogi z Pilzna prowadzą do granicy z Niemcami, do Czeskich Budziejowic, Karolowych Warów oraz Cieplic i Uścia nad Łabą.
Pociągiem. Z racji tego, że w Pilznie zbiega się kilka rzek, to linie kolejowe zostały poprowadzone wzdłuż nich. Dlatego podróż koleją z pewnością będzie bardziej kręta niż trasa samochodem. Jednak nie ma problemu, aby do Pilzna dojechać z kilku najważniejszych punktów w Czechach. I tak pociągi pospieszne czy ekspresowe kursują z Pragi, Czeskich Budziejowic, Klatovy, Mariańskich Łaźni, Domažlic, Cheb, Železnej Rudy. Jeśli planujemy podróż z miasta Karlowe Wary to musimy pamiętać o przesiadce w Mariańskich Łaźniach lub w Chebie.
Autobusem. Z Polski do Pilzna możemy dostać się z takich miast, jak np. Wrocław, Warszawa, Gdańsk, Poznań, Bydgoszcz. Warto pamiętać, że w przypadku połączeń autobusowych niezbędna będzie przesiadka w Pradze. Oczywiście musimy liczyć się z tym, że im dalej od granicy z Czechami, tym podróż będzie trwała dłużej. I tak na przykład przejazd z Gdańska do Pilzna będzie trwała 16 godzin (z 2-godzinną przesiadką w Pradze).
Jeśli chodzi o podróże autobusami z Pilzna do innych, okolicznych miast to moim zdaniem lepiej wybrać podróż koleją. Jednak w niektórych sytuacjach korzystniejsza będzie podróż autobusem, np. do Karlowych Warów dostaniemy się bezpośrednio autobusem CSAD autobusy Plzen a.s., a podróż będzie trwała tylko 1 godzinę 30 minut.
Komunikacja miejska w Pilznie
Komunikacja miejska w Pilznie to przede wszystkim linie tramwajowe i trolejbusowe. Tramwajem numer 1 czy 2 dostaniemy się z centrum miasta na dworzec kolejowy, a linią nr 2 – na dworzec autobusowy. Istnieje także linia tramwajowa numer 4. Linia numer 3 i 5 została zawieszona w 2010 roku ze względu na nierentowność. Ciekawostką jest fakt, że Pilzno jest miastem, w którym tramwajem pojedziemy przez sam rynek. Dlatego odwiedzając to miejsce, warto uważać, aby przypadkiem nie wpaść pod tramwaj!
Dla mnie Pilzno jest miastem, które można pokonać korzystając wyłącznie z siły własnych nóg. Nie jest duże, dlatego do najciekawszych punktów w mieście bez problemu dostaniesz się na pieszo.
Czeskie jedzenie, czyli co warto zjeść w Pilznie
Kuchnia czeska jest ciężka. Zawsze mam takie wrażenie, gdy jestem w Czechach. Ale trzeba przyznać, że jest także smaczna, a piwo smakuje tam bardziej niż w Polsce. Będą w Pilznie na pewno warto spróbować kilku lokalnych potraw:
Smažený sýr (smażony ser) – to zdecydowanie mój numer jeden na liście lokalnych, czeskich potraw, które lubię. Smażony ser to nic innego, jak ser (głównie edam), pokrojony w grube plastry i panierowany, jak polski schabowy – w bułce tartej, mące i jajku. Smażony na głębokim tłuszczu. Danie podawane jest zazwyczaj z surówką, frytkami i sosem tatarskim. Uwielbiam!
Hovězí guláš (gulasz wołowy) – tradycyjne czeskie danie, które znajdziesz w praktycznie każdej, dobrej restauracji w Pilznie. Niestety nie przypadło mi do gustu. Gulasz wołowy w ciemnym, gęstym sosie podawanym jest najczęściej z knedliczkami i obowiązkowo – cebulą.
Knedlíky (knedliki) – to najbardziej oczywiste, klasyczne czeskie danie, o którym nie sposób nie wspomnieć. Niestety, podobnie jak gulasz, knedliki także mi są moim ulubionym, czeskim przysmakiem. Myśląc o knedlikach można wyróżnić: houskové, czyli z bułki i bramborové, czyli ziemniaczane. Knedliki z bułki podawane są najczęściej razem z gulaszem, przypominają polskie pampuchy.
Žebra (żeberka) – może nie należą do typowo czeskich dań, ale bardzo mi smakowały! Jadłam je nie tylko podczas mojej wizyty w Pilznie, ale także kilka lat temu, kiedy odwiedzałam znajomych w Pradze. Podawane zazwyczaj z pieczywem i sosem. Palce lizać!
Česneková polévka (zupa czosnkowa) – charakterystyczna zupa dla kuchni czeskiej. Najczęściej przyrządzana na bazie czosnku, ziemniaków i wywaru, z dodatkiem zarumienionego i pokrojonego w kostkę chleba. Czasami podawane jest także ze startym, żółtym serem.
Trdelnik – jednym z moich ulubionych, czeskich słodkości jest Trdelnik. Nie ma niestety polskiego odnośnika. Jest to aromatyczne, pyszne ciastko pochodzące z kuchni czeskiej, chociaż bardzo często można je spotkać także na Słowacji czy Węgrzech. Wykonuje je się z walcowanego, drożdżowego ciasta, owiniętego wokół kija, grillowanego i posypywanego cukrem, wymieszanym z orzechami i cynamonem.
