Kielce do odkrycia na weekend

Kielce - co warto zobaczyć? Atrakcje Kielc | Podrozniczo.pl

Kielce to miasto pełne kontrastów. Liczne kamieniołomy i kopalnie, atrakcyjne zabytki, tereny rekreacyjne, jaskinie i muzea. Czy Kielce da się odkryć w jeden weekend? Sprawdźmy!

Nie spodziewałam się, że w tym roku odwiedzę województwo świętokrzyskie i w połowie października 2021 roku będę spacerować ulicami Kielc. Odkrywać historię geologiczną tego regionu, poznawać uroki pobliskich rezerwatów czy wędrować po Górach Świętokrzyskich. A to (i nie tylko) za sprawą Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Świętokrzyskiego, która zaprosiła grupę blogerów do odkrycia tej część Polski. Było aktywnie i intensywnie! O zwiedzaniu Kielc przeczytasz w tym wpisie. A w ramach serii wpisów będzie także o kieleckiej geonaturze, Chęcinach i Górach Świętokrzyskich.

Kielce – krótka historia

Początków Kielc należy doszukiwać się w XI wieku. Była to niewielka osada położona na skraju puszczy. Pełniła funkcję targowiska, na którym ludzie zamieszkujący las wymieniali swoje produkty na żywność od mieszkańców terenów rolniczych. Znaczenie Kielc w tym czasie znacznie wzrosło, o czym świadczyło wybudowaniu tu drewnianego kościoła pod wezwaniem św. Wojciecha.

W XII wieku Kielce przeszły w ręce biskupów krakowskich, którzy otrzymali wokół Gór Świętokrzyskich rozległe majątki. Ich ośrodkiem był przede wszystkim Bodzentyn. Drugim ważnym centrum były właśnie Kielce. W 1260 roku po raz pierwszy nazwano je miastem, jednak data nadania praw miejskich nie jest znana. Pod koniec XV wieku kardynał Fryderyk Jagiellończyk nadał miastu herb, który przedstawiał złotą koronę i złote litery CK (Civitas Kielcensis – Miasto Kielce) na czerwonym tle.

Kielce, położone pomiędzy Wzgórzem Zamkowym a kościołem św. Wojciecha, w XIV wieku przeżywały rozkwit, który dosięgnął cały region. Głównym powodem był rozwój górnictwa oraz hutnictwa żelaza i metali kolorowych. I choć głównym ośrodkiem górniczym były Chęciny to w sąsiedztwie Kielc powstawały liczne kuźnie oraz inne zakłady przetwarzające miedź, ołów oraz żelazo, które były wydobywane w Górach Świętokrzyskich.

Potop szwedzki w 1655 roku, a po nim kolejne przemarsze wojsk, spowodowały kryzys. Do tego doszły epidemie i pożary, które wpłynęły na upadek miasta. W kolejnym stuleciu, dzięki biskupom krakowskim, udało się poprawić sytuacje. W 1789 roku nastąpił przełom w dziejach Kielc. Sejm Czteroletni upaństwowił dobra biskupie, a po III rozbiorze, miasto znalazło się w granicach Austrii. To właśnie za sprawą Austriaków Kielce stały się stolicą powiatu, przeniesioną z Chęcin. W Kielcach powstała pierwsza na ziemiach polskich uczelnia techniczna – Akademia Górnicza.

Czasy I wojny światowej to przechodzenie Kielc rąk do rąk. Ostatecznie, do 1918 roku miasto było pod panowaniem austriackim. Lata międzywojenne to czas rozwoju. Powstały zakłady metalurgiczne, rozbudowywano dzielnice. Ale prawdziwa ekspansja budowlana nastąpiła dopiero po II wojnie światowej. Rozrósł się także przemysł oraz powstały liczne osiedla mieszkaniowe. Do dziś Kielce są ważnym punktem na mapie Polski. Chociaż czasami o tym zapominamy, dlatego warto odkryć miasto na nowo.

Co warto zobaczyć w Kielcach?

Na zwiedzanie Kielc nie miałam dużo czasu – prawie dwa dni. Czyli można powiedzieć, że niecały weekend. Ile w tym czasie udało mi się zobaczyć w Kielcach? Całkiem sporo. Biorąc pod uwagę kompaktowość miasta, do wszystkich atrakcji i zabytków można dojechać samochodem. A wiele (z racji bliskości) nawet lepiej jest odwiedzić na pieszo.

Wzgórze Zamkowe z Pałacem Biskupów Krakowskich

Wzgórze Zamkowe to obowiązkowe miejsce, które trzeba zobaczyć będą w Kielcach. To właśnie tu zlokalizowane są dwa najciekawsze zabytki miasta. Wzgórze Zamkowe (inaczej nazywane Katedralnym) ma 280 m n.p.m. i wchodzi w skład Pasma Kadzielniańskiego.

Plac Zamkowy to miejsce, gdzie znajdują się dwie najważniejsze budowle, pochodzące z epoki baroku – katedra Wniebowzięcia NMP oraz dawny Pałac Biskupów Krakowskich. Zabytki robią wrażenie o każdej porze dnia – miałam okazje je oglądać zarówno w ciągu dnia, jak i wieczorem.

Pałac Biskupów Krakowskich, Kielce
Pałac Biskupów Krakowskich nocą

Pałac Biskupów Krakowskich to bezcenny zabytek z epoki baroku, reprezentujący architekturę typową dla Wazów. Budowa trwała w latach 1637-1644 z inicjatywy biskupa krakowskiego Jana Zadzika. Budowla jest czworokątna, z czterema narożnymi sześciokątnymi wieżami. W 1789 roku pałac przeszedł w ręce państwa. Podczas rozbiorów Polski mieściła się tutaj siedziba rządu gubernialnego, a w 1816 roku, w skrzydle północnym swoją siedzibę miała pierwsza w Polsce uczelnia techniczna – Szkoła Akademiczno-Górnicza, założona przez Stanisława Staszica.

Obecnie we wnętrzach Pałacu znajduje się Muzeum Narodowe. Muzeum jest otwarte codziennie – od wtorku do niedzieli w godzinach 9:00-17:00. W poniedziałek jest nieczynne. W głównym budynku muzeum można oglądać wnętrza pałacowe, meble, oryginalne stropy. W części południowej znajduje się Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego, a w części północnej Galeria Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej. Warto zajrzeć także na tyły pałacu, gdzie podziwiać można włoski ogród.

Muzeum Narodowe - Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach

Katedra Wniebowzięcia NMP

Drugim bardzo ciekawym zabytkiem znajdującym się na Wzgórzu Zamkowym jest Katedra Wniebowzięcia NMP. To najważniejszy obiekt sakralny w Kielcach, którego budowę rozpoczęto w 1171 roku. Pierwszy kościół, który powstał w tym miejscu był niewielką, romańską budowlą. Wielokrotnie przebudowywany, na przestrzeni dziejów zyskał wygląd barokowej bazyliki. W latach 1805-1818 katedra była siedzibą biskupstwa. Na teren świątyni można dostać się od strony północnej, przechodząc obok XVIII-wiecznej dzwonnicy. Znajduje się tutaj także niewielka kaplica pogrzebowa z kopułą. Niegdyś wokół katedry mieścił się cmentarz. Dziś pozostał jeden symboliczny grób – bohatera powstania kościuszkowskiego – Wojciecha Bartosa Głowackiego.

Katedra Wniebowzięcia NMP, Kielce
Wieża przy Katedrze Wniebowzięcia NMP, Kielce

Deptak

Plac Moniuszki z głównym dworcem kolejowym w Kielcach łączy ulica Sienkiewicza, która jest kieleckim deptakiem. Jego długość wynosi prawie 1,5 kilometra i stanowi oś śródmieścia Kielc. Zabudowa ulicy Sienkiewicza to w większości kamienice pochodzące z XIX wieku, a więc z okresu, kiedy cała ulica została wytyczona.

W I połowie XIX wieku, w ramach rozbudowy Kielc, postanowiono połączyć dwa ważne miejsca w mieści – Wzgórze Zamkowe z otoczeniem Rynku i kościoła św. Wojciecha. Deptak kończy się na placu Niepodległości przed dworcem kolejowym. Znajduje się tutaj pomnik Niepodległości, który został odsłonięty w 1929 roku na pamiątkę pierwszych walk oddziałów strzeleckich marszałka Józefa Piłsudskiego z armią rosyjską w sierpniu 1914 roku. Zniszczony przez Niemców w czasie II wojny światowej, został ponownie odsłonięty w 2002 roku.

Deptak, ulica Sienkiewicza Kielce

Park Miejski im. Stanisława Staszica

Trudno powiedzieć o Kielcach, że nie są zielonym miastem. Pomijając fakt kilku rezerwatów i ogrodu botanicznego, to w mieście można trafić na kilka parków. Jednym z nich jest Park Miejski im. Stanisława Staszica. Park został utworzony w wyniku XIX-wiecznej rozbudowy i modernizacji miasta, na gruntach będących w posiadaniu biskupów krakowskich.

Chęć posiadania przez mieszkańców Kielc terenów zielonych sprawiła, że park systematycznie rozwijano. W 1973 roku przy źródle Biruty odsłonięto rzeźbę „Przysięga miłości”. Po drugiej stronie stawu znajduje się XVIII-wieczna figura Jana Nepomucena. Do głównej alei parkowej można dostać się przez obszerny plac z muszlą koncertową. Przy alei zobaczyć można urokliwą basztę zwaną „Plotkarką” oraz Pałacyk Tomasza Zielińskiego.

Muzeum Hammonda

Muzeum Hammonda, które znajduje się przy ulicy Zamkowej 5 w Kielcach, zostało otwarte 15 maja 2021 roku. Jednak swój początek miało w 2017 roku, a inicjatorem muzeum był Paweł Wawrzeńczyk  – prywatny kolekcjoner organów.

Muzeum Hammonda, Kielce

Kim był Laurens Hammond?

Hammond urodził się w 1885 roku w Evanston w Stanach Zjednoczonych. Dzieciństwo spędził we Francji i Niemczech. Będąc w Europie zaprojektował system automatycznej skrzyni biegów w samochodach. Przedstawił go firmie Renault, ale został odrzucony. Studia ukończył z wyróżnieniem – studiował inżynierię mechaniczną na Cornell University. W czasie I wojny światowej Hammond służył we Francji w 16 pułku inżynierów Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych. Po wojnie wrócił do Detroi, gdzie w 1919 roku wynalazł cichy zegar sprężynowy.

W 1921 roku w swoim laboratorium na strychu stworzył mały, synchroniczny silnik elektryczny. Praca Hammonda nad silnikiem synchronicznym doprowadziła go w 1928 roku do założenia firmy Hammond Clock Company. Elektryczny silnik stał się podstawą do rozwoju generatora dźwięku, co w rezultacie doprowadziło do powstania tzw. organów Hammonda. Pierwotnie organy Hammonda miały być alternatywą dla organów piszczałkowych w kościołach w USA. Organy Hammonda znalazły zastosowanie w muzyce rockowej lat 60. W Polsce były używane m.in. przez Czesława Niemena i Andrzeja Zielińskiego.

Muzeum Hammonda w Kielcach z pewnością odnajdą się wszyscy, którzy pragną połączyć odrobinę historii związanej z muzyką z techniką. Na wystawie stałej można zobaczyć 61 modeli organów, 27 modeli zegarów, stolik do brydża oraz grające schody. Ekspozycja dostępna jest dla zwiedzających od wtorku do niedzieli w godzinach od 12:00 do 19:00. Czas zwiedzania z przewodnikiem to ok. 40 minut. Ostatnie wejście pół godziny przed zamknięciem. Bilet normalny kosztuje 10 zł, bilet premium z możliwością gry na organach 20 zł, a dzieci do 7 roku życia wchodzą bezpłatnie.

Pałacyk Tomasza Zielińskiego

Kierując się w stronę Wzgórza Zamkowego, ulicą Zamkową, po drodze mija się Pałacyk Tomasza Zielińskiego. Tomasz Zieliński był naczelnikiem powiatu kieleckiego od 1846 roku. Obejmując to stanowisko wydzierżawił zabudowania mieszkalne, przekształcone po dawnej szkole jazdy konnej. Po trwającym 10 lat remoncie powstał w tym miejscu romantyczny pałacyk z reprezentacyjnym salonikiem w stylu klasycystycznym. Do gotyku nawiązywała oficyna z wieżą, baszta oraz oranżeria.

Na terenie całego ogrodu znajdował się także neorenesansowy pawilon, stajnia oraz wozownia. W ten sposób powstała siedziba kolekcjonera i miłośnika sztuk pięknych. To właśnie w Kielcach Zieliński stworzył i udostępnił zbiór o wielkiej wartości artystycznej. Tworzyło go ponad 40 obrazów malarstwa europejskiego z okresu od XV do XIX wieku, ok. 700 rysunków, ponad 3200 grafik, ok. 12 tysięcy książek, przedmiot sztuki użytkowej, rzeźby, medale oraz walory numizmatyczne. Po śmierci Tomasza Zielińskiego w 1858 roku zbiór uległ rozproszeniu, a pałacyk sprzedano. W 1970 roku, w trakcie prac konserwatorskich odkryto liczne malowidła ścienne i sufitowe. Od 1985 roku w pałacyku mieści się Dom Środowisk Twórczych – samorządowa instytucja kultury.

Baszta Plotkarka

Baszta Plotkarka to jeden z symboli Kielc oraz Pałacyku Tomasza Zielińskiego. Znajduje się właśnie na jego terenie. Podobno było to jego ulubione miejsce, w którym chronił się przed codziennością, odpoczywał i rozmyślał. Z upływem lat baszta obrosła w wiele miejskich legend, z których jedna głosi, że pod nią, na ławeczkach w Parku Miejskim im. Stanisława Staszica, często odbywały się spotkania towarzyskie, w czasie których… plotkowano.

Baszta Plotkarka, Kielce

Rynek w Kielcach

Kielecki Rynek nie jest miejscem wyjątkowym. Jednak ma swój niewątpliwy urok. Dochodzą do niego dwie ulice – Duża i Mała. Obie są podobnie zabudowane – niewielkimi, najczęściej jednopiętrowymi kamienicami, pochodzącymi głównie z XIX i początków XX wieku.

Na samym Rynku można zobaczyć podobne zabudowania, chociaż tutaj znajdują się także starsze budynki, np. kamienica podcieniowa z 1767 roku lub XVI-wieczną jednopiętrową kamieniczkę na rogu Rynku i ulicy św. Leonarda. Najciekawiej prezentują się kamienica podcieniowe od północnej strony Rynku. W jednej z nich znajduje się Muzeum Dialogu Kultur.

Rynek w Kielcach

Klasztor na Karczówce

Klasztor na Karczówce to miejsce, z którego rozciąga się malownicza panorama na centrum Kielce. Wejście do niego jest od strony Ogrodu Botanicznego, które opiszę w drugim wpisie z Kielc. Na Karczówkę prowadzi wąska ulica pod górę. Na szczycie wzgórza znajduje się dawny zespół klasztorny Bernardynów z kościołem św. Karola Boromeusza.

Zarówno kościół, jak i klasztor został zbudowany dla zakonu bernardynów z fundacji biskupa Marcina Szyszkowskiego. Prace przy świątyni trwały w latach 1624-1628. Klasztor dobudowano później, a cały kompleks został otoczony murami z basztami w XVIII wieku. Obecnie kompleks klasztorny należy do zakonu pallotynów.

Klasztor na Karczówce, Kielce

Przeczytaj także: Olsztyn – co warto zobaczyć w stolicy Warmii i Mazur

Absolwentka Turystyki i Rekreacji oraz Dziennikarstwa Internetowego. Zawodowo zajmuję się marketingiem internetowym. Uwielbia podróżować i planować, chociaż pakowanie nie jest jej mocną stroną. Zakochana w Hiszpanii. Jej podróżniczym marzeniem jest Kuba, Patagonia oraz Japonia. Lubi zaszyć się w domowym zaciszu z kubkiem herbaty i książką. W wolnych chwilach aktywnie spędza czas - w butach biegowych lub na rowerze, a zimą na basenie lub łyżwach.

Postaw mi kawę!

Postaw mi kawę

Zarezerwuj nocleg na Booking.com

Booking.com

O mnie

Nazywam się Marta i jestem autorką tego bloga. Miło mi, że tu jesteś :). Kilka słów o mnie… jestem podróżniczką z zamiłowania oraz „turystką” i redaktorką z wykształcenia

Podróże w 2024 roku

  • styczeń Alicante i Marrakesz
  • luty – Ustka
  • marzec Teneryfa i Góry Opawskie
  • kwiecień – Tajlandia
  • maj – szlak rowerowy wzdłuż Odry i Nysy
  • czerwiec – Tatry
  • wrzesień – Czarnogóra

Facebok

Instagram